Ocena:
0/5 | 0 głosów
„CZYTANIE ŻEROMSKIEGO” – 9. EDYCJA IMPREZY „NIECH ŻYJĄ TEKSTY!”
Rok 2025 – Rokiem Stefana Żeromskiego. Tak ogłosił Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w związku z przypadającą w tym roku 20 listopada 100. rocznicą śmierci jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy.
Autor lektur szkolnych („Przedwiośnia”, „Ludzi bezdomnych”, „Syzyfowych prac”, „Rozdzióbią nas kruki, wrony”, „Siłaczki”, „Doktora Piotra”) przejeżdżał przez Garbatkę, co opisał w „Dziennikach”, w sąsiedniej wsi Policzna ożenił się z Oktawią Rodkiewicz, a świadkiem na ślubie był Aleksander Głowacki, pseudonim Bolesław Prus, również autor lektur szkolnych („Lalki”, „Faraona”, „Kamizelki”, „Katarynki”, „Anielki”, „Antka”, „Kronik tygodniowych”), który w drodze na tę uroczystość wysiadł na stacji Garbatka, czyli w pobliżu obecnej Szkoły „Drzewnej” (starej na ul. Lewandowicz, jak i nowej na ul. Sztobryn).
W Roku Żeromskiego, 12 czerwca 2025 r. o godzinie 11 w amfiteatrze Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie, odbędzie się 9. edycja imprezy „NIECH ŻYJĄ TEKSTY!” – „CZYTANIE ŻEROMSKIEGO”.
GRUPA TEATRALNA „ELEKTRA” z Zespołu Szkół Drzewnych i Leśnych im. Jana Kochanowskiego z Garbatki-Letniska przeczyta w siedzibie swojego patrona fragmenty „Dzienników” Stefana Żeromskiego.
Z prelekcją na temat życia i twórczości Żeromskiego wystąpi specjalnie zaproszona na to wydarzenie gościni, dr hab. KATARZYNA SOBOLEWSKA, prezeska Stowarzyszenia imienia Stefana Żeromskiego, badaczka jego biografii, języka i recepcji dzieł (Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk).
„Czytanie Żeromskiego” uświetni koncert skrzypcowy MALWINY SKOCZYLAS.
„Czytać to znaczy czytać raz jeszcze” ˗ twierdził Georges Poulet.
Literatura żyje, kiedy jest czytana, a prawdziwie żyjąc, poszerza przestrzeń naszego istnienia. Taki kontakt jest zawsze zwrotny.
Niech żyją teksty!
STEFAN ŻEROMSKI „DZIENNIKI”:
1883: „8 l i p c a (niedziela). Znowu siano. Słucham ciągle pieśni grabiarek przy robocie i zaczynam coraz bardziej rozumieć romantyzm.
Jakże się nie mieli zachwycać Burns, Moore, Klopsztock, Mickiewicz, etc. romantyzmem? Toż tu poezja prawdziwa! Nie oprawna w wyszukane słowa Horacego i Boileau, ale czysta, jasna, prosta jak muza Karpińskiego. Skąd się zrodzą rymy tak nieraz udatne w sercu i ustach dziewczyny, która nie wie, co to litera? Co je tam sieje?- Natchnienie. A więc ono tu w ustach wiejskiej dziewczyny, która przy pracy znojnej utrudzoną myśl weseli piosnką o ukochanym Jasieniu. Nieraz, dawniej, gdym jeszcze nie chodził do szkół, pytałem się sam siebie, skąd one mają tyle wierszy. Koniecznie zdawało mi się, że one przechowały się od Jana Kochanowskiego, o którym coś wówczas zasłyszałem. Dziś słucham z rozrzewnieniem dźwięków naszej prawdziwej ludowej, a nawet narodowej muzy romantycznej. Jakże wielkimi są ci koryfeusze romantyzmu, co spod zapylonej powierzchni wydobyli brylant poezji i świat zadziwili jego pięknością! Lud więc stworzył poezją, a poeci ją podnieśli do ideału.” (Tomik 2/II).
1887: „22.V (niedziela). (…) Dałem Karwasińskiemu na ową czytelnię w Tomsku następujące książki: (…) Kochanowskiego Pieśni”. (Tomik 7/XII). „16. XI (środa) (…) Nic łatwiejszego, Panie Stefanie, jak zmierzać ku tej doskonałej stylowości przez wzorowanie się na pisarzach ze złotego okresu, na Kochanowskim i Górnickim. Dziś znakomicie rozumiem, co znaczy styl nie wytworny, do jakiego dążyłem, nie karkołomny, obcojęzyczny- lecz czysto, źródłowo i źródlisto polski. Duch narodu może się odbijać i w stylu doskonałego, nacjonalnego pisarza”. (Tomik 10/XV).
1888: „27. V (niedziela) (…) O jedenastej odbywam bezpłatną lekcję literatury u rysunkowiczów. Mówię o Reju i Kochanowskim, o pierwszej powracam do domu.” (Tomik 11/XVII). „27. XI (wtorek) (…) Właściwie nauka literatury jest nie to, że niepotrzebną, lecz niemożliwą dla istot nie umiejących dobrze języka. Uczy się życiorysów, wylicza pieśni i poematy Kochanowskich i Klonowiczów, ale jest to suche jak algebra.” (Tomik 13/XIX).
1889: „11 kwietnia. Wacław przysłał mi następujące książeczki: (…) 25. Jan Kochanowski, jego pieśni i pam. Promyk.” (Tomik 13/XIX). „8 w r z e ś n i a (niedziela) W WARSZAWIE (…) Odniosłem nad sobą quasi-zwycięstwo, z Kielc wyjeżdżając w piątek. Nazajutrz o godzinie siódmej rano miała przyjechać pani Helena, a ja o godzinie dziesiątej wieczorem poprzedniego dnia wyjechałem!... Pociągi nasze mijały się na stacji Garbatka: nie wysiadłem! Rano przyjechałem do Warszawy...”(Tomik 14/XX).
STEFAN ŻEROMSKI (ur. 14. 10. 1854 r. w Strawczynie – zm. 20. 11. 1925 r. w Warszawie), jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy, publicysta, dramaturg. Nominacje do Literackiej Nagrody Nobla (1921, 1922, 1923, 1924). Pseudonimy: Maurycy Zych, Józef Katerla, Stefan Omżerski, Stefan Iksmoreż. Nazywany: „sumieniem polskiej literatury”, „sumieniem narodu”. Kawaler Orderu Orła Białego.
Od urodzenia związany z Kielecczyzną: dzieciństwo (Ciekoty), nauka (Psary, Kielce), groby rodziców: Józefy z Katerlów i Wincentego Żeromskich (Leszczyny).
Związki z Nałęczowem: guwerner (od 1890 r.), poznanie dra Władysława Matlakowskiego (badacza budownictwa i sztuki ludowej Podhala, podróżnika, pisarza, tłumacza) i Oktawii z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczową, późniejszej żony – ślub we wsi Policzna k. Czarnolasu (2. 09. 1982 r.), jednym ze świadków był Aleksander Głowacki (B. Prus). Przyjechał z Nałęczowa, z przesiadką w Iwangorodzie (Dęblinie), wysiadł na stacji Garbatka. Po uroczystości i przyjęciu odwiózł małżonków do Kielc.
Ponowny pobyt w Nałęczowie (od 1905 r.): honorowo prezesował Towarzystwu Oświatowemu „Światło”, współzałożył Uniwersytet Ludowy (wygłaszał odczyty), organizował kursy dokształcające dla uczniów szkoły rzemieślniczej, zainicjował powstanie robotniczej grupy teatralnej pod kier. Józefa Gardeckiego (rzeźbiarza i publicysty). Grupa wystawiła Dziady. Cześć III, zakazany dramat oglądał m.in. B. Prus. W domu Żeromskiego (Chacie) działała ochronka i tajna szkoła. Tu zmarł (30. 07.1918 r.) i spoczął (19. 03. 1922 r. w mauzoleum za Chatą) Adam Żeromski – skaut, 19- letni syn pisarza.
Dzieła: opowiadania: „Zmierzch” (1892), „Oko za oko” (1893), „Opowiadania” (1895), „Zapomnienie” (1889); nowele: „O żołnierzu tułaczu” (1896), „Echa leśne” (1905); reportaż „Na probostwie w Wyszkowie” (1920); trylogia nadmorska: „Wisła”, „Wiatr od morza”, „Międzymorze” (1922); powieści: „Firyckowe Wzgórze” (szkic, 1897), „Promień” (1897), „Utwory powieściowe” (1898), „Syzyfowe prace” (1897), „Ludzie bezdomni” (1900), „Popioły” (1902), „Dzieje grzechu” (1908), „Uroda życia” (1912), „Wierna rzeka” (1912), trylogia „Walka z szatanem” (1916-1919): „Nawracanie Judasza” (1916), „Zamieć” (1916), „Charitas” (1919), „Przedwiośnie” (1924); esej autobiograficzny „Puszcza Jodłowa” (1925); poematy prozą: „Aryman mści się” (1904), „Powieść o Udałym Walgierzu” (1905), „Słowo o bandosie” (1908), „Duma o hetmanie” (1908), „Sen o szpadzie” (1905); dramaty: „Róża” (1909), „Turoń” (1923), „Sułkowski” (1910), „Uciekła mi przepióreczka” (1924); „Dzienniki” (1953-1956).
***
KALENDARIUM IMPREZY:
1. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE WILKOŃSKIEJ”
(27. 03. 2014 r., gość specjalny JANUSZ ODROWĄŻ-PIENIĄŻEK).
2. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE IWASZKIEWICZA”
(27. 03. 2015 r., gość specjalny dr RADOSŁAW ROMANIUK).
3. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE KOŁAKOWSKIEGO”
(30. 03. 2017 r., gość specjalny dr WIESŁAW CHUDOBA).
https://www.youtube.com/watch?v=AYeVO-spmXE
4. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE NORWIDA”
(13. 04. 2018 r., gość specjalny prof. dr hab. WIESŁAW RZOŃCA).
https://www.youtube.com/watch?v=YflqRHu6Eok
5. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE RÓŻEWICZA”
(5. 04. 2019 r., gość specjalny JANUSZ DRZEWUCKI).
https://www.youtube.com/watch?v=nH0bM92-NXI
6. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE KAPUŚCIŃSKIEGO”
(9. 03. 2022 r., gość specjalny WOJCIECH TOCHMAN).
https://policzna.wideosesja.pl/wp-content/uploads/2022/03/ZO010002.mp4
https://policzna.wideosesja.pl/wp-content/uploads/2022/03/ZOOM0002.mp4
https://policzna.wideosesja.pl/wp-content/uploads/2022/03/ZO020002.mp4
7. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE WAŃKOWICZA i KĄKOLEWSKIEGO”
(16. 03. 2023 r., gość specjalny prof. dr hab. KAZIMIERZ WOLNY-ZMORZYŃSKI).
8. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE GOMBROWICZA”
(22. 05. 2024 r., gość specjalny dr hab. ANNA SPÓLNA).
9. „NIECH ŻYJĄ TEKSTY! CZYTANIE ŻEROMSKIEGO”
(12. 06. 2025 r., gość specjalny dr hab. KATARZYNA SOBOLEWSKA).
(edz)
2025-06-11
Jemioła (Viscum album L.)
2025-06-11
X JUBILEUSZOWY NOCNY RAJD PO PUSZCZY KOZIENICKIEJ „W POSZUKIWANIU KWIATU PAPROCI”
2025-06-04
Konkurs kulturowy z języka angielskiego i niemieckiego. 13 czerwca w piątek o godzinie 9:35 w sali 0.55.
2025-05-28
Święto Niezapominajki
2025-05-28
Wizyta przedstawicieli Lasów Państwowych oraz Państwowej Agencji Zasobów Leśnych Ukrainy w Zespole Szkół Drzewnych i Leśnych.
2025-05-20
WARSZTATY RENOWACJI MEBLI 30 CZERWCA - 5 LIPCA 2025
2025-05-15
EVENT POLSKIEGO RZEMIOSŁA W „DRZEWNEJ” – „40 LAT MINĘŁO…”
2025-05-12
Wieści z Malagi
2025-05-05
Wykład o Ekologii
2025-05-05