KSZTAŁTY EMOCJI. „PRZESILENIE” – SZTUKA RADOSŁAWA TETERYCZA W „DRZEWNEJ”

KSZTAŁTY EMOCJI. „PRZESILENIE” – SZTUKA RADOSŁAWA TETERYCZA W „DRZEWNEJ”

 

 

Od 11 do 31  października  2024 r. trwa w Szkole Drzewnej w Garbate-Letnisku wystawa  „Przesilenie” Radosława Teterycza, prezentująca unikatowe abstrakcyjne rzeźby, surrealistyczne drewniane monolity,  często amorficzne, łączące  różne rodzaje  drewna, metal wrośnięty w drewno. W takiej symbiozie odkryte, znalezione, stworzone na nowo.

 

 

Radosław Teterycz, po prostu Radek. Tak się przedstawia. Mieszka w Zamościu. Tam przeszedł na świat  w 1978 roku. Z Zamościa przyjechał do Garbatki-Letniska. W Szkole Drzewnej znalazł się za sprawą Bogusława Szumilasa, nauczyciela przedmiotów zawodowych drzewnych, kierującego Centrum Kształcenia Ustawicznego. Zanim opowieo swojej twórczości i jak doszło do tego spotkania, Bogusław Szumilas pokaże Radkowi Teteryczowi salę polonistyczną (1. 08).

 

Tu Radek Teterycz siada na jednym z krzeseł z nieistniejącego Kina „Las” z Garbatki-Letniska, które za dwa miesiące w grudniu  obchodziłoby siedemdziesięciolecie powstania.  Obok jest mała oranżeria i co też zauważa, bo wydaje się ważne w kontekście jego sztuki ˗  drzewo. Drzewo z Raju, wykonana z drewna część scenografii działającego w „Drzewnej”  od dziesięciu lat Teatrzyku „Zielona Gęś” K. I. Gałczyńskiego wymyślił i zaprojektował Mirosław Dziedzicki, dyrektor Zespołu Szkół Drzewnych i Leśnych im. Jana Kochanowskiego w Garbatce-Letnisku. Kilka dni temu brakujące od paru lat rajskie jabłko zrobił na  szkolnych warsztatach Kamil Gajewski, uczeń klasy III Technikum Drzewnego,  tegoroczny zwycięzca konkursu Wyczarowane z Drewna   na Międzynarodowych Targach Poznańskich.

 

A Radek to artysta samouk od  dwudziestu lat zafascynowany drewnem, głównie porzuconym, zapomnianym.

 

Zaczęło się od tego, że w szkole na zajęciach praktyczno- technicznych robił różne prace, na przykład lampy z korzeni. Od dawna rzeźbił  świątki, szkatułki. Około 2000 roku hobbystycznie wykonywał twarze. Aż siedem lat temu kupił tokarkę do drewna. I zaczął szukać tworzywa.

 

Czuły obserwator. Materiału szuka podczas samotnych wędrówek po lasach Roztocza. Introwertyk.  Nie radzi sobie z  zachowaniem ludzi. A w lesie ludzi nie ma. Z myślą o sztuce chodzi do lasu tylko w zimie, wtedy więcej widać. Wybiera korzenie, drzewaprzewrócone ze starości, które połamał wiatr. Ratuje przed spaleniem, przywozi  z roztoczańskich wsi.  Zajmując się  wytworami natury, stosuje  tradycyjne metody obróbki drewna,  dłuta, nożyce snycerskie, tarniki, frezy. Wykorzystuje tokarkę ˗ toczy w wielu osiach i płaszczyznach z kawałka drewna. Tokarka warunkuje ograniczenie wielkości prac, których stworzył ponad sto (od 15 do 60 cm).

 

Artystycznie skupił się  na trzech  cyklach. „Szukając” ˗ toczy, ale to drewno decyduje o końcowym efekcie dzieła. „Nierealne”˗ elementy przemyślane od początku do końca, akt kreacji. „Ukryte” ˗  odchodzi  od  swojej  zasady, czyli przygotowania pracy z jednej części drewna.

 

To sztuka o nim. Sposób wyrażanie i poznawania siebie. Kształt emocji.  Obrazy i pejzaże duszy oddają lęki, fascynacje, niepokoje. Figury z  fragmentami przedmiotów podobnych do znanych z życia codziennego. Jakiś  kieliszek, dzbanek, kubek… Apoteoza ludzkiego bytowania, krzątaniny. Być może vanitas. Formy rozczłonkowane, okaleczone, zranione, uwięzione. Autorami niektórych prac z metalem i drewnem mogliby być  WładysławHasior, czy Józef Szajna. Nie zdziwiłaby interpretacja jego prac odnosząca się do sztuki związanej z obozami koncentracyjnymi, Holocaustem, katastrofizmem, apokalipsą.  

 

 

W jego doświadczeniach z drewnem Garbatka-Letnisko i Szkoła Drzewna przewijała się wszędzie. W internetowej  grupie tokarskiej Polish Woodturners, Kępa Marzeń. Pierwszy kontakt z „Drzewną” miał w Zgierzu, będąc w 2023 roku na Wood Designe Festival. Później  na  facebooku zobaczył nowy budynek Szkoły  Drzewnej. A kiedy Radosław Bednarek z Łodzi, współorganizatorów Wood Designe Festival, odznaczył Bogusława Szumilasa z  Garbatki-Letniska,  napisał do kierownika CKU w „Drzewnej”, zadzwonił…

 

W Garbatce-Letnisku jest już drugi raz. Wciąż pod wielkim wrażeniem nowoczesnego kompleksu edukacyjnego. Świetnego parku maszynowego,  warsztatów,  pracowni, internatu, kuchni.

 

Idolem Radka jest Banksy. Bo go nie widać i nie wiadomo, czy jest. Jeśli jest, ukrywa się za swoimi pracami. Tak jak on.

 

(edz) 

 

 

 

 

***

WYSTAWY  RADOSŁAWA TETERYCZA.  

 

W 2022 r. wystawiał  w Ratuszu w Zamościu - wystawa indywidualna „Drewność siebie by Radek T.”. W 2023 - w Galerii Rymanów Zdrój (5- 30.05.), w Foresterium w Zagórzu -  wystawa „Szukając granic” (31.05. - 31.08.), w Zgierzu - wystawa Na WDF „Szukając Siebie” (7 - 9. 09.), w Gdyni – wystawa zbiorowa Halo Kultura „Nowe Znaczenie” (9 -18.12.). 

W 2024 r.  prezentował swoje prace w Ratuszu w niemieckim Weimarze - „Nowe Horyzonty” (20.02. - 14.03.) i w Muzeum Skamieniałych Drzew w Siedliskach  „Nierealne” (20.07. -14.08.).

Stała wystawa prac: Centrum Kultury Foresterium w Zagórzu.

 

 

 

RADOSŁAW TETERYCZ „PRZESILENIE” W „DRZEWNEJ” (11-31. 10. 2024).

 

Z CYKLU „NIEREALNE”:  „Zaplątany w siebie 1” i „Zaplątany w siebie 2”, kawałek drewna gruszy, tokarka do drewna i tradycyjne techniki rzeźbiarskie, 2023; „Niezgodny”, kawałek drewna klonu, tokarka do drewna, 2023; „IV”, kawałek drewna gruszy, tokarka do drewna, 2022; „XIII”,  kawałek drewna gruszy,  tokarka do drewna, 2022;  „XXIII”, kawałek  dębu, pochodzący ze starych 70- letnich dębowych drzwi, które były pokryte  wieloma warstwami farby,  resztkami pierwszego malowania wykonanego parędziesiąt lat temu  widocznego  w postaci białych rys, tokarka do drewna, 2023; „XXI”, kawałek drewna orzecha, tokarka do drewna, 2023;  „XXVI”, kawałek drewna orzecha, tokarka do drewna w czterech osiach, 2023;  „XXXI”, kawałek drewna jabłoni, tokarka do drewna, 2023; „XXXII”, kawałek drewna oliwnego, 2023; „XXXIV”, kawałek drewna gruszy, tokarka do drewna, 2023;  „XXXV”, kawałek drewna oliwnego, tokarka do drewna, 2023; „XXXVI”, kawałek drewna oliwnego, tokarka do drewna, 2023; „XXXVII”, kawałek jesionu, łącznie z podstawą, tokarka do  drewna, 2023; „XXXIX”, kawałek dębu, łącznie z podstawą, tokarka do drewna toczona w trzech osiach, 2024;  „XXXX”, kawałek jesionu, tokarka do drewna, 2023; „XXXXI”, kawałek drewna jesionu,  tokarka do drewna, praca toczona w dwóch osiach, 2024;  „XXXXII”,  kawałek drewna klonu, tokarki do drewna, toczona w czterech osiach, praca zrobiona specjalnie na wystawę w Weimarze, 2024;  „XXXXIII”, kawałek drewna dębu, tokarka do drewna, toczona w wielu osiach, 2024; „XXXXV”, kawałek drewna oliwnego, toczone  w trzech osiach, podstawa z drewna klonu, 2024; „XXXXVI”, kawałek drewna oliwnego, łącznie z podstawą, toczona  w wielu osiach, 2024; „XXXXVII”, kawałek drewna oliwki,  tokarka do drewna, 2024.

 

Z CYKLU „SZUKAJĄC”: „I”, korzeń nieznanego drzewa, 2021;  „XI”, kawałek  korzenia oliwki, 2022; „XII”, kawałek drewna oliwki, tokarka do drewna, 2022;  „XX”,  kawałek drewna oliwkowego, podstawa  z dębu, 2023; „XXV”, z drewna śliwki,  2023; „XXVI”, z korzenia dębu, tokarka do drewna, 2023;  „XXXI”, kawałek  drewna oliwnego, tokarka do drewna, 2023;  „XXXIV”,  kawałek  drewna oliwki, 2024; „XXXXIII”, kawałek starego korzenia sosny, 2024; „XXXXV”, kawałek korzenia żywotnika, 2024; „XXXXVII”, kawałek  drewna oliwnego, 2024. 

 

Z CYKLU „CICHY KRZYK”: „I” i „II”, kawałek drewna jesionu z wrośniętą siatką ogrodzeniową przy użyciu tokarki do drewna, 2023; „IV” kawałek drewna z wrośniętym drutem kolczastym, podstawa z dębu, tokarka  do drewna, 2023;  „V”, kawałek  drewna jesionu z wrośniętym drutem kolczastym, podobno ok. 60- 80- letnim, podstawa z dębu,  2023.

 

Z CYKLU „UKRYTE”:  „IV”, kawałek drewna klonu jednolistnego, w który wrośnięte były dwie siatki ogrodzeniowe, 2024; „II”, wykonane z odrzuconego  drewna z wrośniętą stalową  siatką i stworzoną  przez artystę stalową częścią  rzeźby, 2024; „Ostatni gasi światło”,  wytoczone ze starego korzenia dębu, ostateczna forma to drut i drewno, 2024.

 

„INERCJA 2”,  kawałek drewna z wrośniętą siatką.  Niby rozdzielone, ale tak naprawdę połączone na zawsze kawałkiem metalu, który je przebija i stał się integralną  częścią, bez niego rozpadnie się ta krucha całość, toczona w dwóch osiach, 2024.